KIRK HADİS TERCEMESİ VE ŞERHİ’nden*
(Yedinci Hadis)
“lâ sagîrate ma’a-l-isrâr ve lâ kebîrate ma’a-l-istigfâr“
“Israrla ve devamlı işlenen küçük günahlar (artık) küçük günah değildir; tevbe edilen büyük günah ise affolunur.”
Bu hadis-i şerif Muhît-i Serahsî’de bulunur. Küçük günah (sagire) işleyen bunlarda ısrar ederse büyük günah işlemiş olur; büyük günah (kebire) işleyen de tevbe ve istigfar eylerse günahı kalmaz. Zira Resulullah aleyhisselam “Günahından tevbe eden günahsız gibidir.” diye buyurmuşlardır.
Keşşâf sahibi Nisa Suresi’nin tefsirinde İbn Abbâs radiyallahu anhüma’dan rivayet eder ki:
Bir kimse onun yanında “Büyük günahlar yedidir.” dedi. İbn Abbâs radiyallahu anh da “Belki yedi yüze yakındır. Zira her küçük günah, ısrarla işlenirse büyük günah olur. Allah teala hazretleri Kur’an-ı kerim’de buyuruyor ki [Her kim bir mü’mini kasden öldürürse (artık) onun cezası, içinde temelli kalacağı cehennemdir; Allah ona gazap edip lanetlemiş ve büyük bir azap hazırlamıştır. “Kim bir mü’mini kasten öldürürse, cezası, içinde ebedî kalacağı cehennemdir. Allah, ona gazap etmiş, lânet etmiş ve onun için büyük bir azap hazırlamıştır. (Nisâ sûresi, 93. ayet; Diyanet İşleri Meali)”. Bir insanı öldürmek büyük günahtır; Resulullah sallallahu aleyhi ve sellem ise “Büyük günah işleyen de tevbe eylerse günahı kalmaz” diyor. O ayetin manasıyla bu hadis-i şerifin anlamı çelişmiyor mu diye sorulursa cevabı şudur: Bir insanı kasten öldürenin cezası cehenneme atılmak ve orada temelli kalmaktır ama o cezanın o kimsenin üzerinde uygulanıp uygulanmayacağında kesinlik yoktur. Ceza budur ama bu cezanın uygulanması Hak tealanın arzu ve iradesine bağlıdır; eğer dilerse ceza verir, adalet olur; eğer dilerse affeder, fazilet olur.
Fakih Ebu-l-Leys, Bustan’ında demiştir ki Hak tealanın sakındırmalarında ümit olunur ki dilerse ceza verir. Zira Resulullah (sallallahu aleyhi ve sellem) şöyle buyurmuştur: “Allah teala bir amele sevap vaad eylese o söz yerine getirilir. Ama ceza vereceğini söyleyerek sakındırırsa özgürdür, dilerse affeyler dilerse azab eder.”
Hadisin nazmen tercümesi:
etse bir kişi sagîrde ısrâr
irgürür ol kebîre nâçâr
etse ammâ kebîreye istigfâr
afv eder cürmünü onun Gaffâr
* Bu hadisleri (h.934’de) toplayan ve nazm eden meşhur Şeyhülislam Kemal Paşazade (İbn Kemal)’dir (1648–1534). Mütercimi de (h.979’da) Âşık Çelebi (Nettâî)’dir. Eser, H.1316 (m.1898)’de basılmıştır.
/// Bu yazı, Yüce Devlet Dergisi’nde (1 Kasım 2009, 3. sayı) yayınlanmıştır.
