Kur’an Süslemeleri ve Sembolizm*
Ebubekir Siraceddin**
… Kur’an-ı Kerimlerin süslemelerinde (tezyin, tezyinat / tezhib) kullanılan sembollerin birden fazla anlam işlev taşıdığı bilinmelidir. Sanatçının eserinin güncel ve geçerli olması için irtibatlı olmak zorunda olduğu 3 ana veçhe vardır: a) Nüzul olan vahiy gücü olarak Kuran, b) Fanide bakinin gizemli gerçeği olarak Kuran, c) Yeniden yüceliğe erdirici (bütünleştirici) bir güç olarak Kuran. Ağaç, dünyevi bir misal olarak bu hususlardan son ikisinin sembolüdür; fakat ağaçta inişin işaret edilmesi şeklinde tefsir edilebilecek bir ayet bulunmaktadır: “Şayet yeryüzündeki her ağaç kalem, deniz de mürekkep olsa, arkasından yedi deniz daha katılsa, Allah’ın kelimeleri (yazmakla) yine de tükenmez. Şüphesiz ki Allah azizdir (güç ve iktidar sahibidir, hakîmdir (ilim ve hikmet sahibidir). Lokman Suresi, 27. Ayet” Buradaki misalde ağaca olumlu olmayan bir rol verilmekte ama bu bağlamda kullanılmasının belirli bir maksadı bulunmaktadır. Bu ayet, genel olarak bize dünyevi nesnelerin sembolize ettiklerinin yanında bir hiç olduklarını anlatır ama aynı zamanda ağacın kalemle yazmanın ilahi amaca hizmet ettiği için yüce bir sembol olduğunu kaçınılmaz bir şekilde ifade eder. Kur’an’ın 68. suresi olan Kalem Suresi, peygambere inen ilk ayetlerde (Alak Suresi, 1–5. ayetlerde) bildirildiği gibi takdirin (kaderin) yazıldığı İlahi Kalemin (1) adını almıştır. Vahye bakan yönüyle, palmet (hurma yaprağı) deseninin resmettiği aracın da bu olduğu söylenebilir. Bu Kalem, en az refiki Levh-i Mahfuz (Korunmuş Levha) kadar, vahiy doğrultusunda olduğu için bir anlam değişikliği oluşturmaz ve dolayısıyla aslında onunla özdeştir. Bu basitçe iki yönlü olma sorunudur ve palmetin tarafsız ufkiliği (yataylığı) her ikisine de tatbikine elverir.
Palmetin üzerinde bulunduğu ve çerçevelediği marjinin(kenar) benzer şekilde birden fazla anlamı vardır. Onun dışadönüklüğü, içten (gizlenmiş olandan) dışa dönük olan vahyin aşağı doğru hareketine işaret eder. Fakat palmet kenarının, sayfanın ana kısmının dışında kaldığını söylemek ancak bir ifade biçimidir ve bu kenarın ötesinin de olduğunu söylemek mümkündür. Bütünleştirme hamlesi için göz önünde bulundurmamız gereken, kenarın dışa dönüklüğü değil öteliği yani aşkınlığıdır. Ağaçtan bahseden ayet onun cennetteki dallarından da bahseder. Kenardaki palmet bu sanatın elverdiği ölçüde konuyu neredeyse doğrudan açıklamaktadır. Başka bir deyişle, Kur’an’ın gözle ya da sesli olarak güzelce okunması en sonunda nihayetinde sonsuzluk sahiline çarpan bir dalgaya benzer sınırsız bir devinimin zahiri başlangıç noktasıdır. Bu sahil, süslemelerin akışının (palmette, yapraklarda, arabesk akışında) yönelmiş olduğu kenar tarafından işaret edilen sonsuz sahildir.
Kusursuzluğa ve sonsuzluğa işaret eden ve ağaçla(2) yakından ilişkili olan diğer bir sembol de, parlatılmış güneştir. Kur’an-ı Kerim, kendisini tekrar tekrar nur (3) veya ışıkla parlayan olarak tanımlar; Kur’an süsleme geleneğinin birçok döneminde, çevresi ışıklı veya taraklı daireler içine çizilen ayet numaralarının örnekleri bulunmaktadır. Şemseler (bir tezyinat terimi olan şemse, Arapçada güneş anlamına gelmektedir; şemse yıldız süslemelerinde de yer alır), bazen ayetleri ayıran gülceler (rozet) yerine de kullanılır ve gülceler çoğunlukla altınla parlatılır. Işık sembolü bazen Sure palmetlerinin(alınlıklarının) içinde (güneşin eşyaları kuşatması gibi direkt olarak ağaçla bir araya getirilir; ya da palmetin kendisi yuvarlağıyla beraber dışa dönük olarak çerçevelenip ışıklandırılarak ağaçla birleştirilir. Aynı kombinasyonun farklı biçimleri de vardır. Vahiy sadece öteki dünyadan bir ışığın yansıması olmayıp aynı zamanda rehberlik yönüyle öteki dünyaya da ışık tuttuğu için iki yönlü olma hakkında şimdiye kadar söylenenler burada da geçerlidir. Ayrıca bu ters yönden bütünleştirici ışık, öteye işaret eden her şey tarafından benzer şekilde tasvir edilen ruhun manevi arzusundan ayrıştırılamaz.
Sayfanın ana kısmını çevreleyen bir çerçeve olarak işlev gören ve palmet desenleri, yuvarlak madalyonlar ve başka kenar desenleri ile dolu arabeskler (girişik bezeme) ağaçla birçok yönden ilintilidir. Ağaçtan ziyade sarmaşığa benzeyen arabesk, doğası itibarıyla eğilimin açık bir göstergesi olmasına rağmen belirli bir yola işaret etmez ve bu, onun Kur’an süslemesindeki ana işlevlerinden biridir. Aynı zamanda tanımlanamazlığı sayesinde kendisinde gizemli ve şekil ötesi bir görünüş oluşturur. O aynı zamanda ağaç gibi canlı bir varlık olup yazının fonu olduğunda, canlı dünyanın araçları olarak harflerin etkisini arttırmaya hizmet eder. Dahası bir ritim tasviri olarak, özellikle küçük palmetlerde aynı desenleri düzenli aralıklarla sürekli tekrarlayarak, bize söylendiği gibi, sadece dünyada değil kâinatın bütün tabakalarındaki ritmik Kur’an tilavetini gösterir. (5)
Bu bağlamda belirli sayıların ve onların geometrik karşılıklarının sembolizminden de bahsetmek gerekir. Dokuz ve üç, daire ve üçgen gibi, cennetin dünyada kabul görmüş sembolleridir ve bunların dünyevi mütemmimleri dört sayısı, kare veya dikdörtgendir. Kur’an metninin dikdörtgensi dizimi, bu şekilde, vahiy tarafından nüfuz edilen yeryüzüne işaret eder. Birçok dönemde dikdörtgenin dışına ya da zirvesine iliştirilmiş yarım daire şeklinde veya üçgen biçiminde döngülerin örneklerini görürüz. Her iki durumda da yalnızca belirtilen metnin ilahi boyutu olabilir. Bunların mimari karşılıkları iki kubbeli Doğu camilerinin yarım kubbeleri ve onların Mağrib’deki piramit biçimindeki muadilleridir.
Geleneğin kurucularının, kesin bir etki ve sonuç talep etmelerine rağmen neden daha belirgin yöntemler kullanmadıkları sorulabilir. Örneğin ışık tesiri verebilmek için süslemeleri ve metni bazen kırmızı genellikle siyah, kahverengi ve mavi, antene benzeyen zarif alemler yerine neden geniş altın ışıklarla çevrelememişlerdir? Bunun cevabı, sadece müzehhibin sesini Kuran’dan daha fazla yükseltmek istememesi değil, aynı zamanda özellikle hayal gücünün olgunlaşmamış bir şekilde kristalleşmesine sebep olacak bu şekil bir açıklıktan ve bunun sonucunda ruhun istenen yönde daha derine nüfuz etmesine devamına engel olmaktan kaçınmalarıdır. Işığın daha belirginleştirilmesi kesinlikle denenmiştir ve benzer şekilde müzehhibin palmetleri doğal ağaç dallarıyla değiştirdiği onuncu /on altıncı yy. bir Kur’an tezyin stili(6) mevcuttur. Bununla birlikte böyle denemeler sadece sanatçının -körü körüne veya değil- taklit mecburiyetinde olduğu stilize geleneksel sembollerin ince ve hadsiz gücünün daha fazla takdirine yol açmıştır.
Tezyinatın bütün amacının metnin yüksek ve derin boyutunu anımsatmak olduğu da akılda tutulmalıdır. Evrende gizlenmiş kitap ile vahyedilmiş Kur’an arasındaki ilişki; ihtişam ile güzellik, küçülme ile genişleme arasındaki ilişkidir. Bununla birlikte çelişkili gibi görünse de gizlenmiş kitabı bize hatırlatmak için var olan süsleme, metnin güzelliğiyle ilişkili etraflı bir ihtişam işlevine sahiptir. Bu, süsleme en güzel halindeyken ve metin özellikle muhteşem bir şekilde yazıldığında bile geçerlidir. (7)
_____________________
* Martin Lings’in The Quranic Art of Calligraphy and Illumination (Kurani Sanatlar Olarak Hüsn-i Hatt ve Tezyinat), Londra 1976, s. 74–75) kitabından “Kur’an Süslemeleri ve Sembolizm” başlığını vererek yaptığımız bu çevirinin amacı, okurlarımız ve aydınlarımıza medeniyetimizin en önemli sanatlarından olan tezhibin (ya da daha doğru bir tanımlamayla tezyinatın) derinliğini hatırlatmaktır.
Metnin Türkçeye aktarımında zorlandığımızı itiraf etmek zorundayız; çünkü kendisi de bir şair olan Martin Lings’in beliğ ifadelerini Türkçeye aktarmak çok zor, hem de tezyinat gibi uzmanlık gerektiren bir konunun yabancı dilden Türkçeye çevrilmesinde büyük güçlükler var. İlk olarak 1976’da yayımlanan, 1978 ve 1987’de yeni baskıları yapılan bu eserin, Ebubekir Siraceddin’in diğer kitapları birden fazla tercüme edilmişken, neden çevril(e)miş olduğunu böylece anlamış bulunmaktayız.
Vesile ile şunu da söylemek isteriz ki son 30 yılda hüsn-i hatt ve tezhib ülkemizde yeniden rağbet buldu ve yaygınlaştı. Bu, elbette sevindiricidir çünkü bu sanatlar medeniyetimizin en öz sanatlarıdır. Lakin işin teorik, tarihi ve entelektüel boyutu, yaygınlaşmasıyla doğru orantılı değildir. Üniversitelerimiz ve aydınlarımız da bu konuda üstlerine düşeni yapmamaktadırlar. Bu, Martin Lings’in bu sanatlarla ilgili iki kitabının da hâlâ Türkçeye çevrilmemiş olmasından anlaşılmıyor mu?..
** Ebubekir Siraceddin (Martin Lings; 1909–2005): Türkçe okurlarının Hz. Muhammed’in Hayatı adlı eseriyle tanıyıp sevdikleri yazar, Oxford Üniversitesi’nde İngiliz edebiyatı okudu. Yirmi beş yaşlarındayken dünya dinlerini incelemeye başladı. 1938’de tanıştığı Kuzey Afrika’lı müslümanlar vasıtasıyla Şeyh Ahmed Alevî eş-Şazelî’nin müritleriyle buluştu. Müslüman oldu ve Ebubekir Siraceddin adını aldı. Lings, 1939 yılında Kahire’ye gitti ve Arapçayı öğrenerek burada 10 yıldan fazla kaldı.1944’te evlendi. Kahire Üniversitesi’nde, özellikle Shakespeare üzerine on iki yıl ders verdi. 1948’de tekrar İngiltere’ye döndü. Londra Üniversitesi’nden Arap dili diploması aldı. 1955 yılından itibaren İngiliz Müzesi doğu elyazmalarının (özellikle Arapça) tasnifinde bulundu. Eserleri belli başlı birçok dile çevrilmiş ve büyük ilgi toplamıştır. Aynı zamanda bir şair olan Lings’in iki de şiir kitabı vardır.
Birçok kitabı birden fazla olarak Türkçeye çevrilen Ebubekir Siraceddin, çağımızın en önemli aydınlarındandır. Buna rağmen, derinliği ve görüşlerinin önemiyle ülkemizde yeteri kadar etki oluşturmadığını görmekteyiz. Bunda (Hz. Muhammed’in Hayatı adıyla çevrilen kitabı hariç) başarılı olmayan çeviriler kadar, bu derin aydının çağımıza çözüm olarak sunduğu görüşlerinin yeteri kadar açıklanmamasının da payı vardır. Biz şimdilik onu yeniden gündeme getirmek ve eserlerinin isimlerini yeniden saymakla yetinelim: Kesinliğin Kitabı: Tasavvuf Kuramında İnanç, Bilgelik ve Bilinç (The Book of Certainty: The Sufi Doctrine of Faith, Wisdom and Gnosi; 1952), Antik İnançlar ve Modern Hurafeler (Ancient Beliefs and Modern Superstitions; 1964), Müjdeler ve Diğer Şiirler (The Heralds and Other Poems; 1970), Tasavvuf Nedir? (What is Sufism?; 1975), Kurani Sanatlar Olarak Hüsn-i Hatt ve Tezyinat (The Quranic Art of Calligraphy and Illumination; 1976), Hz. Muhammed’in Hayatı (Muhammad: His Life Based on the Earliest Sources; 1983), Onbirinci Saat: Gelenek ve Haberler Işığında Modern Dünyanın Ruhsal Bunalımları (The Eleventh Hour: the Spiritual Crisis of the Modern World in the Light of Tradition and Prophecy;1987), Sembol ve Asıl: Varoluşun Manası Üzerine Bir Çalışma (Symbol & Archetype: A Study of the Meaning of Existence; 1991, 2006), Yirminci Yüzyılda Bir Veli: Şeyh Ahmed Alavi, Ruhsal Mirası ve Vasiyeti (A Sufi saint of the twentieth century : Shaikh Ahmad al-Alawi , his spiritual heritage and legacy;1993), Shakespeare’in Kutsal Sanatı (Sacred Art of Shakespeare;1998), Yaratılıştan Bugüne Kadar: Mekke (Mecca: From Before Genesis Until Now; 2004), Kur’an Hattının İhtişamı ve Tezyinat (Splendors of Qur’an Calligraphy And Illumination; 2005), Ruha Dönüş: Soru ve Yanıtlar (A Return to the Spirit: Questions and Answers; 2005), Sufi Şiirleri: Bir Ortaçağ Antolojisi (Sufi Poems: A Mediaeval Anthology; 2005).
(1) Hz. Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu: ‘Allah’ın ilk yarattığı şey kalemdir. Levhayı yarattı ve kaleme “Yaz!” dedi. “Ne yazayım?” Kıyamete kadar olacaklar hakkındaki bilgimi yaz.” Kalem kendisine buyurulanı yazdı.’ Burada düşünülecek üç boyut vardır. Kuran insan bilgisi itibarıyla Allah’ın öz bilgisinden değil yaratılıştan bahseden ve levhada yazanı özetleyen uyarlanmış bir formdur. Yukarıda alıntılanmış ayette “Allah’ın sözleri” en yüksek seviyedeki kutsal bilgiye işaret eder. Bununla birlikte insana açıklanmış olan doktrin yani Kuran (levha değil) Allah’ın mahlûk olmayan sözünden az olmayacak şekilde gizemli her şeyi içerir. Bu görünürdeki çelişkiye daha sonra tekrar değineceğiz.
(2) Bu ilişki için bkz. Rene Guenon, The Symbolism of the Cross ve Martin Lings, The Sword od Gnosis’de “Old Lithuanian Songs”
(3) “Ey insanlar! Size Rabbinizden kesin bir delil geldi ve size apaçık bir nur indirdik. ( Nisa Suresi, 174. ayet)” ve “Biz onu, kullarımızdan dilediğimizi kendisiyle doğru yola eriştirdiğimiz bir nur kıldık (Şura Suresi,52. ayet).
(4) Bu parlak palmetler, Kur’an’ın bir parçası olduğu kutsal ışığın sembolü olan lambayı besleyen başka bir Kur’ani ağacı akla getirmektedir. Doğuya da, batıya da nispet edilemeyen mübarek bir ağaçtan, yani zeytinden (çıkan yağdan) tutuşturulur. Onun yağı, neredeyse, kendisine ateş değmese dahi ışık verir (XXIV,35).
(5) Kur’an meleklerin ayetleri terennümünden bahseder (Saffat Suresi,3. ayet). Daha geniş bir yorum için bkz. Rene Guenon “The Sword of Gnosis”’de “The Language of the Birds”
(6) Dublin Chester Beatty kütüphanesi’ndeki 1522 tarihli nüsha. Bkz. A.J. Arberry The Koran Illuminated (Müzehheb Kur’an), Dublin 1967, 47. levha.
(7) Bu, geçerliliğini yitirdiğinde çürümenin başladığı söylenebilir.
* Ahmed Ragıp AKAY tarafından tercüme edilen bu yazı, Yüce Devlet Dergisi’nde (15 Kasım 2009, 3. sayı) yayınlanmış; 29 Aralık 2009’da yucedevlet.com’a eklenmiş, (Aralık 2011′de sitemiz yeniden yapılandırılmadan önce) 2753 kere okunmuştur.
They just did a blood test and put me on Metformin because of my testosterone level was high nolvadex benefits for male
Does Epiduo also help with acne scarring clomid reviews It is important to know the estrogen receptor, progesterone receptor, and HER2 receptor status to choose the best treatment
arimidex over the counter arimidex 1mg cost anastrozole 1 mg cost
tiotropium bromide 9 mcg usa tiotropium bromide oral hytrin drug
albuterol online oral pantoprazole 20mg ciprofloxacin tablet
order pioglitazone 15mg online sildenafil 50mg pills for men order viagra 100mg sale
buy singulair 5mg sildenafil pills 50mg viagra online order
tadalafil 40mg pills Buy cialis generic sports gambling
cialis 40mg brand Brand cialis for sale tadalafil 5mg for sale
play poker online free no sign up real money online blackjack spins real money online
ivermectin 12mg tablet buy symmetrel 100 mg pill buy avlosulfon 100mg generic
real money casino app gambling games online casinos for usa players
purchase nifedipine aceon 8mg sale brand fexofenadine 180mg
blackjack poker online top essay writers custom dissertation
ramipril 5mg pills arcoxia 120mg pill arcoxia 120mg pills
help writing research paper help with assignments uk order azulfidine without prescription
doxycycline cheap cleocin 300mg ca order cleocin generic
buy mesalamine 800mg pills order irbesartan without prescription order avapro without prescription
olmesartan oral olmesartan price oral depakote 250mg
oral acetazolamide imuran 25mg pill buy azathioprine generic
temovate uk buy clobetasol order amiodarone without prescription
order digoxin 250 mg sale digoxin price buy molnupiravir 200mg
coreg cheap amitriptyline ca buy elavil 50mg online cheap
buy fosamax 35mg for sale fosamax 35mg sale ibuprofen 600mg canada
cheap dapoxetine order domperidone 10mg generic motilium price
nortriptyline 25 mg canada buy nortriptyline 25mg pill cheap paxil 20mg
order indocin 50mg for sale indomethacin 50mg for sale oral cenforce
Excellent way of explaining, and good piece of writing to get information regarding my presentation topic, which i am going to present in college.
buy famotidine 40mg generic remeron 30mg without prescription mirtazapine 30mg generic
doxycycline sale buy aralen pill medrol 8 mg tablets
ropinirole 1mg generic order requip 2mg sale trandate cheap
purchase tadacip pills tadacip uk trimox 250mg cheap
tricor 160mg for sale tricor generic order viagra 100mg sale
price prescriptions
buy generic esomeprazole buy lasix 40mg without prescription order lasix 100mg without prescription
cialis tablet sildenafil for sale online buy sildenafil 50mg for sale
minocycline for sale online minocin cost order hytrin online
cialis 10mg uk Best price for generic cialis buy ed pills uk
order glycomet 1000mg online metformin 500mg cost tamoxifen oral
order modafinil without prescription order phenergan for sale promethazine over the counter
order clomiphene cheap lipitor 20mg prednisolone 5mg us
purchase prednisone prednisone 40mg oral cheap amoxil 500mg
order accutane 40mg online isotretinoin cost ampicillin uk
fildena pills proscar 5mg brand proscar usa
200 mg viagra natural viagra sildenafil 100 mg tablet
otc viagra amazon viagra buying viagra online
albuterol cheap buy synthroid 100mcg pills oral augmentin 625mg
isotretinoin 20mg pills amoxil 1000mg uk azithromycin 500mg tablet
purchase provigil pill zestril 2.5mg for sale buy lopressor 50mg online
buy prednisolone 5mg generic gabapentin oral furosemide 100mg usa
monodox canada order acyclovir 800mg without prescription buy zovirax online cheap
azathioprine 50mg oral azathioprine 25mg for sale naprosyn online buy
Order Glimepiride Online for diabetes Treatment without Prescription Order
Metformin online without a prescription
Cheapest place to order Insulin online Buy diabetes
drugs online with discreet shipping and no prescription
purchase ditropan for sale order oxcarbazepine 300mg online cheap purchase oxcarbazepine
omnicef 300mg usa cheap cefdinir 300 mg buy protonix 40mg for sale
buy avlosulfon 100 mg pill order asacol 400mg without prescription atenolol over the counter
order generic simvastatin 10mg order simvastatin 10mg pill sildalis over the counter
viagra us discounted cialis online tadalafil brand
alfuzosin tablet buy trazodone 50mg generic purchase diltiazem online
canadian pharmacy canada
promethazine order online modafinil 100mg usa order cialis without prescription
zetia buy online sumycin 250mg us methotrexate 5mg sale
purchase levaquin sale brand actigall zyban usa
discount pharmacies
Thanks for your personal marvelous posting!
I certainly enjoyed reading it, you may be a great
author. I will make sure to bookmark your blog and definitely will come back down the road.
I want to encourage yourself to continue your great job, have a nice weekend!
buy coumadin sale buy zyloprim pill purchase allopurinol pills
zyrtec over the counter strattera 25mg cost sertraline price
brand cenforce buy chloroquine cheap oral metformin 1000mg
escitalopram 10mg drug revia pills naltrexone without prescription
atorvastatin 80mg cheap viagra 50mg us order sildenafil 100mg online cheap
letrozole 2.5mg cost buy femara 2.5 mg pill order viagra 50mg pills
Undeniably believe that which you stated. Your favorite justification seemed
to be on the internet the simplest thing to be aware of.
I say to you, I certainly get irked while people think about worries that
they plainly do not know about. You managed to hit the nail
upon the top and also defined out the whole thing without having side effect , people
can take a signal. Will probably be back to get more. Thanks
Thank you for the good writeup. It in fact was a amusement account
it. Look advanced to more added agreeable from you! By the way,
how could we communicate?
buy cialis 10mg for sale buy ed pills without a prescription medicine erectile dysfunction
brand tadalafil 10mg order cialis 40mg generic cheap erectile dysfunction pills
meds canada
stromectol 6 mg deltasone 40mg for sale buy isotretinoin generic
provigil 200mg drug prednisone 10mg over the counter buy prednisone 20mg online
amoxicillin 1000mg price zithromax 500mg without prescription buy prednisolone 10mg pill
mexican pharmacy online medications
discount canadian pharmacy
trusted online canadian pharmacy
most reliable canadian pharmacies
canadian pharmacies that ship to us
canadian pharmacy in canada
isotretinoin 20mg cost order amoxicillin pills order azithromycin 250mg pills
brand neurontin doxycycline 100mg usa buy generic doxycycline
brand prednisolone 20mg order gabapentin pills order lasix 100mg pill
albuterol generic cheap synthroid without prescription purchase levoxyl pills
have already been reading ur blog for a couple of days. really enjoy what you posted. btw i will be doing a report about this topic<a href=바카라사이트do you happen to know any great websites or forums that I can find out more? thanks a lot.
clomiphene 100mg usa hydroxychloroquine 400mg us order plaquenil 200mg for sale
Your point of view caught my eye and was very interesting. Thanks. I have a question for you.
I truly love your blog.. Pleasant colors & theme.“성인망가” Did you make this site yourself?
reputable online canadian pharmacies
canadian pharmacy world
testosterone canadian pharmacy
Bookmarked. Kindly also seek“오피스북” advice from my site We could have a hyperlink alternate arrangement among us
doxycycline 100mg usa buy augmentin 625mg pills amoxiclav pills
how to buy tenormin femara cost cost letrozole 2.5 mg
canadian pharmacies that ship to usa
mail order prescription drugs from canada
cheap levothroid tablets clomiphene medication buy levitra 20mg online cheap
order albendazole 400mg pills buy abilify 20mg online cheap medroxyprogesterone 10mg pills
An outstanding share! I have just forwarded this onto a friend who has been conducting a little research on this.
And he actually ordered me breakfast due to the fact that I found it for him…
lol. So let me reword this…. Thank YOU for the meal!!
But yeah, thanks for spending the time to discuss this topic here on your
website.
You’ve made some really good points there. I checked on the net for
“강남안마”
additional information about the issue and found most individuals will go
along with your views on this site.
order glycomet 1000mg without prescription buy glycomet online norvasc 10mg ca
order praziquantel 600mg online cheap buy microzide cheap cyproheptadine where to buy
Every weekend i used to pay a quick visit this web site, as
i want enjoyment, for the reason that this this web page conations really fastidious funny data too.
zestril 2.5mg oral order metoprolol 100mg generic metoprolol drug
order pregabalin 150mg generic cheap lyrica buy dapoxetine sale
methotrexate 2.5mg tablet reglan price reglan 20mg uk
purchase orlistat buy acyclovir 400mg zyloprim 100mg sale
Bottoms up! Elsa’s got a stool with your name on it! Hop on in because there are frothy coin prizes ready to be served up. Turn bierfest into a slots fun fest with so many satisfying ways to win! While with free slot machines you can hone your skills and perfect your strategy, there is one big drawback: you can’t win any money! Real money slot machines can sometimes offer life-changing sums of money to players, and even the smaller winnings can intensify the excitement. If you’re unsure whether you’d like to try real money slot machines or stick with playing free casino slot games, we’ve detailed the benefits of both in the table below: While with free slot machines you can hone your skills and perfect your strategy, there is one big drawback: you can’t win any money! Real money slot machines can sometimes offer life-changing sums of money to players, and even the smaller winnings can intensify the excitement. If you’re unsure whether you’d like to try real money slot machines or stick with playing free casino slot games, we’ve detailed the benefits of both in the table below:
http://shinternal.dgweb.kr/bbs/board.php?bo_table=free&wr_id=95684
ANY DEVICE! ANYTIME! ANYWHERE! The Slot Moments series selects videos that can show the real potential of a slot machine game. Do you have a moment that stands out for you? Share in the comments and it may be featured in a future edition! Game slot gacor urutan pertama yang telah di keluarkan oleh provider pragmatic play ini menjadi salah satu game slot gacor dengan tema yang sangat memukau pasti nya akan membuat anda menjadi betah untuk bermain lama di game slot gacor ini. Gates Of Olympus biasa di sebut juga kakek zeus slot atau slot kakek zeus. Banyak yang sudah mendapatkan jackpot besar-besar di game slot kakek zeus ini karena dengan RTP 93,8% sangat lah mudah untuk anda mendapatkan jackpot nya. Call or text 937-836-5609 You can enjoy Triple Fortune Dragon online in states which have regulated online casinos. Elsewhere, this game is available in live casinos.
purchase cozaar pill purchase esomeprazole without prescription buy topamax 200mg pills
oral rosuvastatin order rosuvastatin sale buy generic motilium 10mg
generic sumatriptan 25mg order sumatriptan 50mg pill buy avodart pills for sale
tetracycline 250mg cheap buy tetracycline online order ozobax online
ketorolac cost buy colchicine 0.5mg generic buy inderal generic
buy ranitidine 300mg online buy celebrex 100mg pills buy celebrex pill
I’m not that much of a online reader to be honest but your blogs really nice,
keep it up! I’ll go ahead and bookmark your website
to come back in the future. Cheers
clopidogrel without prescription buy ketoconazole medication ketoconazole 200 mg oral
I think that everything published was actually very reasonable.
But, consider this, suppose you were to create a killer post title?
I mean, I don’t wish to tell you how to run your blog, but what
if you added a headline that grabbed people’s attention? I
mean Kur’an Süslemeleri ve Sembolizm – Yüce Devlet is a little boring.
You could look at Yahoo’s front page and watch how they create
news headlines to get people to click. You might add a related video or a pic or two
to get people excited about what you’ve got to say.
In my opinion, it might bring your posts a little livelier.
© 2023 777score.com All Games | LIVE | Finished | Odds Flashscore mobile has earned its place in a competitive sector. It’s a question of what you’re looking for really, but among the apps providing the purest rapid score updates, it’s hard to argue against Flashscore mobi. All Games | LIVE | Finished | Odds Bet on Soccer from your mobile with 1xbet! Wap flashscore is simply a live scores, standings and fixtures platform. Whether using flashscore. Mobi on your phone or scrolling on a laptop, the information available on Flashscore is the same. Football today, posted on this portal, provides information from official sources, which means the risk of error is reduced to zero. This guarantees excellent results, especially for those who love sports betting.
https://www.airpurif.com/bbs/board.php?bo_table=free&wr_id=34082
Bet on Handball from your mobile with 1xbet! “For the first penalty on Wednesday the Hearts player just chips it up and I’m not sure what Ryan is meant to do. And he gets booked for it as the referee says it’s a shot towards goal. That’s ludicrous as it was a flick.” BUSINESS REPORT: The EHF looks back at 2022 and a range of new developments in European Handball in the annual business report In lieu of flowers, please consider making a donation in Jan’s memory, to Mercy House of the Southern Tier (mercyhousesoutherntier.com) in Endicott, NY or Hospice & Palliative Care of Chenango County (hospicechenango.org). The sports statistics portal offers not only a connection to the live broadcast of the competition, which is available in text mode. For football events, there is also a fixture related to statistics. Thanks to this, football scores today become more informative and allow finding out:
pharmacies withour prescriptions
Цена: Экстракт женьшеня — стимулирует рост ресниц, препятствует их выпадению, увеличивает густоту. Данная сыворотка была разработана специально для стимуляции роста ресниц, оказывает стойкий лечебный и восстанавливающий эффект. Комплекс активных компонентов, которые входят в состав сыворотки, питает и укрепляет ресничный волос, обеспечивая всеми необходимыми натуральными веществами и предотвращая выпадение. Оповещение по SMSВы получаете SMS сообщения о каждой стадии вашего заказа. Гарантируем полный возврат средств без проблем в течение 7 дней, если товар бракованный или просто оказался для Вас ненужным | Подробнее Максимальный размер: 8 МБ. Простой возврат товара При регулярном применении ресницы становятся более густыми и приобретают здоровый, ухоженный вид. Бесплатная доставка от 2000 Использую под тушь,реснички становятся более объёмными.И самое главное они перестали выпадать,укрепились и наконец начали расти.Действительно работающая лечебная сыворотка и недорогая.
https://brooksgged852967.ambien-blog.com/22606078/как-нарисовать-стрелки-на-глазах-подводкой-поэтапно
Непривычное славянским девушкам масло усьмы, которое получают из листьев одноименного растения, в последнее время становится все более популярным. А вот в арабских и среднеазиатских странах оно давно завоевало любовь и уважение женщин, которые в отзывах называют это масло лучшим для укрепления и восстановления ресниц и бровей, для увеличения их густоты. Как почти все предыдущие продукты, этот помещен в прозрачный флакон со щеточкой и дополнительной мини-расческой. По отзывам, средство и правда заметно подращивает ресницы, делает их гуще, улучшает внешний вид. Если другими маслами советуют пользоваться раз в день, то это лучше наносить 2-3 раза в неделю. Эффект появится, ресницы не перегрузятся питательными веществами. Хотите узнать, как правильно выбрать масло для роста бровей и ресниц? Читайте наш блог! А какое масло для ресниц применяете вы?
canadian pharmacy 365
buy nateglinide tablets candesartan 16mg price buy candesartan 8mg without prescription
brand nebivolol 5mg order clozaril 100mg for sale buy clozaril online cheap
generic tadalafil 40mg best price for cialis viagra over the counter
cefadroxil 250mg for sale order proscar for sale buy proscar 5mg sale
purchase estradiol online cheap buy prazosin 2mg sale purchase minipress online cheap
buy diflucan paypal buy fluconazole 100mg for sale generic cipro
Appreciation to my father who told me regarding this website, this web site is
in fact awesome.
canadian pharmacies online reviews
purchase mebendazole pill buy tretinoin gel for sale purchase tadalis pills
flagyl 200mg generic flagyl oral keflex 250mg pill
avanafil usa order voltaren 50mg without prescription buy diclofenac 50mg pills
buy clindamycin online buy cheap clindamycin order sildenafil for sale
Position well applied!!
indomethacin for sale online buy cefixime 100mg generic cefixime pills
tamoxifen 10mg price order ceftin generic order ceftin 500mg online cheap
amoxicillin 250mg drug buy amoxicillin 250mg for sale purchase clarithromycin sale
Does your website have a contact page? I’m having problems locating it but, I’d like to send you an e-mail.
I’ve got some recommendations for your blog you might be interested in hearing.
Either way, great site and I look forward to seeing it grow
over time.
careprost online buy robaxin online cheap buy generic desyrel over the counter
order catapres sale purchase catapres buy spiriva without prescription
Gambling sites are common targets for hackers — they might be trying to cause a malfunction to access personal data, or trying to ensure their own win by screwing with your connection. Playing online poker without a VPN leaves you more vulnerable to DDoS attacks that freeze your internet connection, kick you out of the game, and cause you to lose your money. When you use a VPN, which connects you to a protected server, you won’t be forced off the website. PokerStars states that VPN usage is directly against the terms of use of the platform. When you sign up, you’re asked to agree that you are not prohibited from receiving funds based on your location. In other words, you can’t use a VPN for PokerStars to change your IP address and get around geographic restrictions. If you do, they could terminate your account and access to the service.
https://fun-wiki.win/index.php/Bitcoin_gambling_sites_high
Titles that offer a fresh, new-to-the market feature, functionality or form factor, offering the player a new experience. 4073 Meghan Beeler Ct Machine Dimensions: This machine is 44 inches high and the top candle will add an additional 4 to 6 inches. The width is 22 inches and 20 inches deep. The weight is approximately 250 pounds. In 1998, IGT introduced Triple Play Draw Poker through its partnership with Action Gaming; and the Elvis themed slot machine. The new S2000 spinning reel slot machine system was brought to market in 1999. When are you going?- we’ll be Downtown in two weeks , so I could scout around for you- if you’re going sooner, you can scout it out for me! Munsters symbols are wild in The Munsters slots. If you get one Munsters symbol, that payline’s payout is multiplied five time. If you get two Munsters symbols, the payout is multiplied by a factor of 25. That’s a pretty good deal for a simple wild symbol.
buy suhagra 50mg generic order sildenafil 50mg pills sildalis uk
purchase minocycline sale buy generic actos pioglitazone 30mg ca
order leflunomide sale buy azulfidine pills for sale azulfidine 500mg over the counter
how to get accutane without a prescription order accutane 20mg online cheap azithromycin 250mg generic
Howdy would you mind letting me know which web host you’re utilizing?
I’ve loaded your blog in 3 completely different browsers and I must say
this blog loads a lot faster then most. Can you suggest a good web hosting provider at a honest price?
Kudos, I appreciate it!
tadalafil 5mg cheap viagra 50mg for sale buy cialis 20mg pill
Hi, i feel that i noticed you visited my web site so i got here to return the prefer?.I am attempting to find things to improve my site!I
guess its good enough to make use of some of your
ideas!!
where to buy azipro without a prescription purchase neurontin sale cost neurontin
ivermectin 6 mg stromectol buy ed meds buy prednisone without prescription
Video bingo: Video bingo nace de fusionar las tragaperras y el bingo online en el mismo producto. Si buscas una experiencia única y probar un juego totalmente novedoso, este es tu lugar. YoCasino te ofrece una amplia variedad de juegos de video bingo con diferentes temáticas y ambientes para que no te aburras nunca. Descargar Juego De Blackjack Gratis En Español Para Pc Para reclamar estos giros, todos se transforman en el mismo símbolo coincidente y se hace un nuevo pago. Recomendamos encarecidamente a los nuevos jugadores que prueben el juego Golden Goddess en línea antes de iniciar el juego real con dinero, juego de ruleta gratis en castellano y los jugadores locales se apresuraron a migrar a las plataformas de póquer en línea tan pronto como se lanzaron por primera vez en los años 90. Es, jugar ruleta gratis sin descargar ni registrarse 2023 ahí estamos seguros.
https://elearnportal.science/wiki/Casino_online_slot_machines
777 Casino Way, 04270, Oxford Te esperamos en la cárcel para que no tengas que hacerlo. Agentes disponibles las 24 horas del día, los 7 días de la semana, los 365 días del año. Eso es 24 7 sí 24-7 bajo fianza. Fianza ahora con nosotros. Llámenos si necesita una Fianza en cualquier ciudad de Connecticut. La Comisión de Juegos de Massachusetts, séptimo y último estado de EE.UU. en legalizar las apuestas online, votó a favor para otorgar la primera licencia a Encore Boston Harbor después de diferir votaciones similares para otros puntos de venta en los últiomos días. Selecciona tus fechas de viaje para encontrar ofertas increíbles en hoteles de calidad Guarda mi nombre, correo electrónico y web en este navegador para la próxima vez que comente.
Dead pent subject matter, Really enjoyed examining.
Also visit my homepage – internet hosting provider
buy vardenafil 10mg online vardenafil 10mg ca plaquenil pill
order ramipril 10mg sale oral glimepiride generic etoricoxib 60mg
levitra cost buy vardenafil generic buy cheap plaquenil
I like the valuable info you provide in your articles. I’ll bookmark your weblog
and check again here regularly. I am quite sure I’ll learn lots of new stuff right
here! Good luck for the next!
Here is my blog Phoenix
mesalamine 400mg without prescription brand azelastine irbesartan online buy
buy benicar 10mg generic divalproex order online divalproex where to buy
Its like you learn my mind! You appear to know so much about this,
such as you wrote the ebook in it or something.
I feel that you simply could do with a few percent to power the message house a bit, but other than that,
this is great blog. An excellent read. I’ll definitely be back.
temovate where to buy amiodarone 200mg cost buy amiodarone 100mg pills
I blog quite often and I truly thank you for your information. This great article has really peaked my
interest. I’m going to take a note of your site and keep checking for new information about once a week.
I subscribed to your Feed too.
where can i buy coreg where to buy chloroquine without a prescription chloroquine without prescription
diamox 250mg ca order imuran pill order imuran pills