İNSAN VE HURMA AĞACI ARASINDAKİ ŞAŞIRTICI BENZERLİKLER
İbni Ömer (radiyallahu anh) hazretlerinden gelen bir rivayette, hurma ağacının insana benzemesi hususunda, Peygamber Efendimiz (sallallahu aleyhi ve sellem) şöyle bir hadis nakledilmiştir: “Efendimizin yanında otururken hurma ağacının özü içi (cummar) getirildi. Efendimiz şöyle bir soru sordu. ‘Ağaçlardan bir ağaç aynen Müslüman adama benzer, yaprağı düşmez. Söyler misiniz bana hangi ağaçtır o?’ Orada bulunanlar çöl ağaçlarına daldılar, benim aklıma hurma olduğu geldi. Söylemeye niyetlendim ama baktım ki ben orada olanların en küçüğüyüm sustum. Efendimiz buyurdular ki ‘O ağaç hurmadır’ (Buhârî, İlim 14, 50; Müslim, Sıfâtü’l-kıyamet 63; Tırmizî, Emsal 79)”.
Erzurumlu İbrahim Hakkı (rahmetulahi aleyh) hazretleri de, ‘Marifetname’ isimli eserinde, canlıların yapı benzerliklerine göre sınıflandırıldığında, cansız cisimler (madenler) ile bitkiler arasında ara varlığın mercan, bitkilerle hayvanlar arasındakinin hurma, hayvanlarla insanlar arasındakinin de maymun (bir başka rivayette ise at) olduğuna işaret etmektedir. Yani cansız cisimlerin (madenlerin) mükemmel şekli mercan, bitkilerin hurma, hayvanların maymun ve yaratılanlar arasında en mükemmel varlık ise insandır’ demiştir.
İnsanla hurma ağacı arasında çok benzerlik vardır: İnsan da hurma da, dik ve geniş bir gövdeye sahiptir. İkisinde de erkeklik ve dişilik vardır. İkisi de ancak döllenme ile çoğalır veya meyve verir. Erkeklik poleni kokusuyla insanın meni kokusu aynıdır. İkisinin de kafaları kesildiğinde ölürler. İkisinin de kalbi kuvvetli bir darbeye maruz kalırsa ölürler. İnsanın cismindeki kıllar ve saçlar gibi, hurma ağacında da lifler vardır. Farklı çeşitteki hurmaların renkleri, farklı ırktan insanların ten renklerine benzer. İnsanın şiddetle suya ihtiyacı olduğu gibi, onun da bol suya ihtiyacı vardır. Ömrü ortalama insan ömrü kadardır. Yavrulaması insanın ortalama yavru adedine denktir. Gençlik ve ihtiyarlık yaşları da, insanların yaşlarına benzer. Hurma ile insan arasındaki benzerlikler arasında özellikle hurmanın döllenmesinin ve yavrulamasının aynen insan gibi olması oldukça ilgi çekicidir. Döllenme, kış mevsiminde meydana gelir. Erkek hurma ağacından alınan polenler (tal) bir yerde kurutulur, sonra dişi hurma ağacının tepesinde bir yarık açılmaya başlar; bu yarık bölgeye, belli oranda tal denilen kurutulmuş polenler konulur ve üzeri zarar görmeyecek bir şekilde sarılır. Böylece döllenme işlemi tamamlanır. Yeni filiz oluştuktan sonra kesilir ve dişi ağacın yakınına dikilir. Belli büyüklüğe ulaştıktan sonra da annenin yanından alınarak başka bir yere nakledilir. Hurma ağacının en verimli yılları 15 ile 40 yaşları arasındadır. 60 yaşından sonra da artık ya meyve vermez ya da çok az meyve verir hale gelir. İnsana bu kadar benzemesi çok ilginç ve şaşırtıcıdır.
